Γεωγραφία/Περιβάλλον

Γεωγραφική θέση:

Η Κάτω Μονή είναι ένα μικρό γραφικό χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, 32 μόλις χιλιόμετρα από την πόλη της Λευκωσίας. Βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Κορώνη, σ’ ένα υψόμετρο 415 μέτρων κι η επικράτειά της φτάνει ως τις άνω όχθες του ποταμού της Περιστερώνας, ενός από τους δύο παραπόταμους του Σερράχη, με το αρχαίο όνομα Σά(ε)τραχος. Από τον πυρήνα του παλιού χωριού ο οικισμός απλώνεται σε μια οροπεδινή ράχη, από βορρά προς νότο, με μια υπέροχη εποπτεία του ανατολικού και δυτικού τοπίου. Από τη μια το βλέμμα αγγίζει τη Λευκωσία και από την άλλη αντικρίζει τον κόλπο της Μόρφου και τον Πενταδάκτυλο.

Το χωριό βρίσκεται σε μια προνομιακή θέση, με μια πολυδύναμη προσφορά στην επικράτεια του οικισμού. Στα δυτικά και μέχρι τα όρια της κοινότητας, που είναι ο ποταμός της Περιστερώνας, εκτείνονται όλες οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι οποίες βρίσκουν μια πλούσια και γόνιμη γη, για να προσφέρουν το μέγιστο στους κατοίκους. Ανατολικά βρίσκονται όλες οι κτηνοτροφικές μονάδες, που αποτελούν σήμερα ακόμα ένα πρόσθετο οικονομικό όφελος. Στα νοτιοδυτικά άκρα της κοινότητας, συμπληρώνει το εκπληκτικό αυτό τοπίο, η εμφάνιση του δάσους Αδελφοί, με το Δασικό Σταθμό «Γεφύρι Παναγιάς» να εποπτεύει της περιοχής και να προστατεύει τον πολύτιμο αυτόν πνεύμονα.

Πρόκειται για μια θέα μοναδική και ιδιαίτερα προνομιακή, που καθιστά ολόκληρη την μείζονα περιοχή της κοινότητας ένα γοητευτικό και μυστηριακό τοπίο που αλλάζει μορφή και όψη καθόλη τη διάρκεια του χρόνου.

Η κοινότα πέρασε από πολλές δοκιμασίες μέχρι να σταθεροποιηθεί στη σημερινή της θέση. Τόσο ο πυρήνας του χωριού, όσο και η ευρύτερη περιοχή αποτελούν τη βάση εναλλασσόμενων οικισμών από τα αρχαία χρόνια ως τις μέρες μας. Σήμερα η κοινότητα Κάτω Μονής αποτελεί την πύλη της Πιτσιλιάς και το σταυροδρόμι άλλων χωριών, μια και βρίσκεται στην αιχμή σύγχρονων αυτοκινητόδρομων που συνδέουν την πεδινή με την ημιορεινή περιοχή της επαρχίας Λευκωσίας.

Περισσότερα…

• Χλωρίδα, Πανίδα
• Τοπωνύμια
• NATURA 2000
• Χάρτες
• Πολεοδομικές Ζώνες

Πηγή: Το υλικό ανακτήθηκε από: Κ. Χαραλαμπίδης (2012), Κάτω Μονή, η Πύλη της Πιτσιλιάς, Κοινοτικό Συμβούλιο Κάτω Μονής.